Circulaire bouw op de rand van doorbraak in Vlaanderen
Circulair bouwen is in opmars. Dat is een goede zaak, want de bouwsector is verantwoordelijk voor 40% van alle afval.
Bron: POM Limburg
In een circulair bouwproject is dat afval quasi onbestaande en behouden materialen hun waarde. UHasselt-studente handelsingenieur Ans Grauls maakte voor POM Limburg een kwalitatieve analyse van circulaire bouwprojecten in Vlaanderen. Ze bracht een aantal pioniersprojecten in kaart en formuleert enkele aanbevelingen.
De klassieke manier van bouwen is op termijn onhoudbaar. Afbraak en renovatie leiden tot grote hoeveelheden puin, grondstoffen geraken uitgeput en de CO2-uitstoot bereikt recordhoogtes. Circulair bouwen biedt een uitweg: gebouwen worden op zo’n manier ontworpen dat ze demonteerbaar zijn of dat materialen makkelijk hergebruikt kunnen worden. Vandaag staat circulair bouwen op de rand van een echte doorbraak.
Pioniers
In Vlaanderen zetten enkele pioniersprojecten de toon voor de toekomst van de bouwsector. UHasselt-studente Handelsingenieur Ans Grauls bracht ze in het kader van haar stageopdracht voor POM Limburg in kaart, en ging met de initiatiefnemers in gesprek. Zo sprak ze met Bond Beter Leefmilieu, dat leegstaande gebouwen circulaire invullingen gaf. Maar ook met Pixii, het kennisplatform energieneutraal bouwen, dat een oud rijhuis renoveerde tot een passiefrijhuis. In beide projecten werden belangrijke circulaire bouwprincipes geïntegreerd, zoals veranderingsgericht ontwerpen en nauwgezette afvalsortering.
Aanbevelingen en valkuilen
Op basis van een tiental diepte-interviews formuleerde de UHasselt-studente enkele aanbevelingen. Zo is communicatie key binnen het bouwteam: architect en aannemer moeten beiden mee zijn in het verhaal. Vaak terugkerende valkuilen zijn gebrek aan kennis bij de architect of risicovermijdend gedrag bij de aannemer. Verder biedt circulair bouwen extra mogelijkheden in het adaptief maken van openbare gebouwen: in haar analyse beveelt Grauls sterk aan om circulariteit als gunningscriterium op te nemen in aanbestedingsdossiers van lokale overheden. Tot slot misschien wel het belangrijkste inzicht: circulair bouwen hoeft niet duurder te zijn. Door de kosten van een gebouw over de volledige levensduur in kaart te brengen kan het zelfs goedkoper uitvallen, en dit door in te zetten op aanpasbare constructies en afvalpreventie.
Boost Bouw Limburg
Samen met Confederatie Bouw Limburg zet POM Limburg onder de noemer ‘Boost Bouw Limburg’ haar schouders onder de transitie van de bouwsector. Dat doen beide partners aan de hand van programma’s rond digitaal en circulair bouwen op maat van bouwbedrijven. Op die manier creëert Boost Bouw Limburg koplopers met een concurrentiële voorsprong. Die inspireren op hun beurt weer andere bedrijven, en zetten een kentering in gang.