Wat is een passiefgebouw?
Passiefgebouwen zijn huizen, kantoorgebouwen en alle andere gebouwen ontworpen volgens de passiefbouwprincipes, die berusten op de wetten van de fysica.
Fysische wetmatigheden uit de thermodynamica bepalen hoe we met een minimaal energiegebruik een optimaal binnenklimaat in een gebouw kunnen creëren, niet te warm en niet te koud. Passiefbouw is nuttig in elke klimaatzone omdat het energiegebruik voor zowel verwarming als koeling drastisch lager ligt.
Passiefgebouwen onderscheiden zich niet alleen door hun uitzonderlijk laag energiegebruik, ze bieden ook uitzonderlijk veel comfort. Gebruikers genieten van zuivere lucht zonder polluenten. Door de luchtdichtheid en de hoogrendementsbeglazing dringen buitengeluiden veel minder door in het gebouw en door de gelijkmatige warmteverdeling is het op elk plekje prettig leven en werken.
Wat zijn de basiscriteria van passiefbouw?
De bouwfysische, wetenschappelijke uitgangspunten van passiefbouw zijn vastgelegd in berekenbare standaarden waaraan een aantal parameters moeten voldoen. Zo bepalen luchtdichtheid, koudebruggen, isolatie, beglazing, gebouworiëntatie, ventilatie en zonwering hoeveel energie een gebouw nodig heeft om een bepaald warmte- en koelingsniveau te kunnen bieden.
Classic, Premium en Plus passieflabels
Om te kunnen spreken van een gecertificeerd passiefgebouw, moet voldaan zijn aan zes meetbare criteria. Behalve het 'Classic' passiefgebouwlabel zijn er ook de labels 'Plus' en 'Premium'. Voor 'Plus' en 'Premium' zijn de vereisten voor hernieuwbare primaire energiebehoefte nog strenger en wordt geëist dat het passiefgebouw ook hernieuwbare energie produceert.
| Netto energiebehoefte voor verwarming [kWh/m².jaar] | ≤ 15 | ||
| Netto energiebehoefte voor koeling [kWh/m².jaar] | ≤ 15 | ||
| Luchtdichtheidstest n50 [1/h] | ≤ 0,6 | ||
| Kans op temperatuuroverschrijdingen >25° C [%] | ≤ 5 | ||
| Hernieuwbare primaire energiebehoefte (PER) [kWh/m²geconditioneerde vloeroppervlakte.jaar] | ≤ 60 | ≤ 45 | ≤ 30 |
| Productie van hernieuwbare energie [kWh/m²geprojecteerde grondoppervlakte.jaar] | - | ≥ 60 | ≥ 120 |
Deze technische criteria uit PHPP onderbouwen cijfermatig de basisprincipes van passiefbouw zoals opgevoerd door het Passivhaus Institut en de International Passive House Association (excellente isolatie, geen koudebruggen, sterk isolerende beglazing, luchtdichtheid, ventilatie met warmterecuperatie). Om passiefbouw beter te begrijpen, is het een goed idee vanuit deze basisprincipes te vertrekken. Aanvullend dient de verwarmings- en koelvraag op een energie-efficiënte manier ingevuld te worden.
Meer informatie over de labels en primaire hernieuwbare energie vind je hier:
- labels energieneutraal bouwen
- primaire hernieuwbare energie
- case van een woning in Borsbeek
- het belang van de geprojecteerde grondoppervlakte
Isolatie zonder koudebruggen en isolerende beglazing van topniveau→
De gebouwschil moet zeer goed geïsoleerd zijn om de warmte of koelte in het gebouw vast te houden. Dit vereist eveneens beglazing met excellente isolerende prestaties. In passiefbouw moeten alle koudebruggen worden weggewerkt.
Luchtdichtheid van de gebouwschil→
Een luchtdichte gebouwschil is essentieel om warmteverliezen te beperken. Bovendien kan weglekkende lucht vochtproblemen in de gebouwschil veroorzaken.
Ventilatie met warmteterugwinning→
In een volwaardig passiefgebouw garandeert een ventilatiesysteem met warmteterugwinning een binnenklimaat met een aangename temperatuur en altijd verse, zuivere lucht.
Verwarming en koeling→
Een passiefgebouw vraagt veel minder verwarming dan een klassiek gebouw maar aanvullende verwarming is in ons klimaat meestal nodig om voldoende comfort te bieden. De netto-energiebehoefte per jaar moet lager of gelijk zijn aan 15 kWh/m2 per jaar.
Koeling dient bovenal vermeden te worden door een goed ontwerp met alle aandacht voor de gebouworiëntatie, grootte van de ramen, buitenzonwering, luchtstroming enzovoorts. Ook de passieve koeling van een geothermische warmtepomp kost namelijk elektriciteit. Zomercomfort is een noodzaak die nog te veel over het over het hoofd wordt gezien in architecturale ontwerpen maar een vereiste voor futureproof bouwen.
Certificatie en PHPP
Pixii / Passiefhuis-Platform heeft al voor honderden projecten een certificaat toegekend. Certificatie garandeert de duurzaamheid en de waardevastheid van een passiefgebouw. We verstrekken ook advies en procesbegeleiding om passiefbouwers naar een succesvol eindresultaat toe te leiden. Voor certificatie is het gebruik van de PHPP-rekentool (Passive House Planning Package) een noodzaak.
Passive House Planning Package en EnerPHit
PHPP is een softwaretool (ontwikkeld in Excel) voor het berekenen van het primaire energieverbruik, de de netto-energiebehoefte voor verwarming en koeling, het oververhittingsrisico en andere indicatoren. PHPP maakt energetisch ontwerpen gemakkelijker en vormt een bewijs dat de passiefstandaarden zijn gehaald.
Jan Van Hoecke
EnerPHit is een specifieke rekenmethodiek van PHPP gericht op de renovatie (retrofitting) van gebouwen.
Ontwerp en architectuur
Bij een passiefgebouw begint alles met een goed ontwerp, zowel voor nieuwbouw als renovatie. Architecten en opdrachtgevers hebben alle esthetische vrijheid, zoals tal van architecturale realisaties aantonen.
Bouwen volgens de passiefprincipes is bouwen met een netto-energiebehoefte per m2 en de maximale primaire energiebehoefte in het achterhoofd. De methode om dit te bereiken en de gebruikte materialen zijn volledig vrij.
Omdat de productie van bouwmaterialen en het bouwproces een enorme energetische impact en koolstofvoetafdruk hebben (upfront of embodied carbon), is het de missie van Pixii / Passiefhuis-Platform naar koolstofneutraliteit in de bouw te streven.
Neem een kijkje bij onze leden.
Renovaties
Ook in diepgaande renovaties kunnen de passiefprincipes worden toegepast. Praktijkvoorbeelden bewijzen dat rijwoningen in Vlaanderen kunnen worden omgetoverd tot energetisch superefficiënte, aangename en comfortabele passiefwoningen of lage-energiewoningen die perfect te verwarmen zijn zonder fossiele brandstoffen.
Zin om werk te maken van een passiefrenovatie? Onze checklists voorontwerp en ontzorging kunnen een handige leidraad zijn:
Jan Van Hoecke
Jan Van Hoecke
Jan Van Hoecke
Jan Van Hoecke
Jan Van Hoecke
Trias Energetica
In passiefbouw draait alles om energetische efficiëntie. Kosteloze energie uit de omgeving, zoals invallend zonlicht, wordt maximaal benut. Maar ook lichaamswarmte van gebruikers, warmte van elektrische apparaten en recuperatiewarmte van het luchtverversingssysteem zorgen voor thermisch comfort. Daarom wordt in passiefbouw veel aandacht besteed aan de oriëntatie van het gebouw, de plaatsing en afmetingen van de ramen en de interne indeling. Door de hoogwaardige isolatie, luchtdichtheid, zonwering en efficiënte ventilatie blijven passiefgebouwen warm op koude dagen en aangenaam koel in warme periodes.
Hoe minder fossiele energie we verbruiken, hoe minder broeikasgassen we uitstoten. En zelfs al beschikken we over een bepaalde hoeveelheid hernieuwbare energie van zon of wind, ook dan blijft het cruciaal hier zo zuinig mogelijk mee om te springen. Doordat we meer en meer elektrificeren, stijgt de behoefte aan elektriciteit. Minimaliseren van energiegebruik is altijd winst.
Dit principe laat zich samenvatten in de Trias Energetica, een strategie die werd uitgewerkt aan de TUDelft.
In zijn meest eenvoudige vorm zijn er drie stappen om de energetische efficiëntie van een gebouw te verbeteren:
- Beperk de energievraag.
- Gebruik energie uit hernieuwbare (duurzame) bronnen.
- Gebruik eindige (fossiele) energiebronnen efficiënt.
Neem contact met ons op, we helpen je graag verder.