Opleidingenreeks: Materiaalkeuze voor bouwen met een positieve impact

Met deze opleidingenreeks in 4 lesdagen scheppen we duidelijkheid in de veelheid aan definities en begrippen over diverse bouwmaterialen. We gidsen je doorheen de do’s en don’ts van duurzame bouwmaterialen en -methodes. Je ontdekt welke alternatieven er op de markt zijn en hoe je die toepast binnen jouw projecten. Uiteraard kom je ook te weten welke technische aandachtspunten en valkuilen er zijn. We combineren elke lesdag theorie met praktijk op een andere inspirerende locatie.

Dag 1: Impact van bouwmethodes en -materialen [afgelopen]

Tijdens deze eerste dag krijg je een overzicht van de impact die bouwmaterialen hebben op gezondheid, lokale economie, milieu en natuur. Je krijgt inzicht in de verschillende definities van alternatieve materialen en hun toepassingen (regeneratief, circulair, biobased, natuurlijk, hernieuwbaar, composteerbaar, demonteerbaar en recycleerbaar). In de namiddag laat je je inspireren en informeren door concrete cases uit de ontwerp- en bouwpraktijk.

Programma

9u – 9u30 - Ontvangst

9u30 – 10u45: Impact van bouwmethodes en materialen over de levenscyclus van een gebouw – Jolien Paeleman (Pixii)

Jolien Paeleman, lesgever koolstofbewust bouwen bij Pixii, schetst in deze eerste sessie het bredere plaatje en biedt je een overzicht van de verschillende manieren waarop de bouwsector vandaag een impact heeft op mens, samenleving en planeet. Je komt ook te weten waarom levenscyclusanalyse steeds meer aan belang wint in de ontwerppraktijk en welke invloed materiaalkeuze heeft op de CO2-uitstoot van gebouwen.

10u45 – 11u: Pauze

11u – 12u15: Alternatieve bouwwijzen en materialen met een positieve impact – Yara Helsen (VIBE)

Yara Helsen, facilitator regeneratieve ontwikkeling bij VIBE, neemt je mee in de verschillende definities die er zijn zoals circulair, natuurlijk en biobased, hergebruik en recyclage, regeneratief, klimaatadaptief, natuurinclusief ... Tijdens een interactieve sessie en met praktische voorbeelden leer je de uitdagingen en kansen kennen voor deze alternatieve bouwwijzen en materialen en leer je strategieën voor het niet-bouwen.

12u15 – 13u15: Middagpauze

13u15 – 14u30: Architectuur met een positieve impact: participatieve aanpak in een circulair proces – Kjell Keymolen (Karibu Architecture)

Hoe kan de missie van bouwen met een positieve impact in concrete projecten worden vertaald? Ingenieur-architect Kjell Keymolen biedt je tijdens deze sessie een inspirerende inkijk in de ontwerp- en bouwpraktijk van het in Brussel gevestigde Karibu Architecture. Hij deelt zijn ervaringen met circulaire bouwprocessen, waarin hergebruik van materialen en natuurlijk bouwen een belangrijke rol spelen.

14u30 – 15u45: Duurzame materiaalkeuzes maken en bewaken – Hilde Vanwildemeersch (Labland)

Duurzaam bouwen vraagt maatwerk. De meest geschikte materiaalkeuzes worden bepaald door heel wat projectspecifieke randvoorwaarden. Hilde Vanwildemeersch, licht toe hoe LabLand bouwteams ondersteunt tijdens het ontwerp- en bouwproces. Aan de hand van praktijkcases krijg je inzicht in welke randvoorwaarden, criteria en tools je keuze kunnen bepalen en leer je hoe je de ambitie hoog blijft houden tijdens het proces.

15u45 – 16u: Pauze

16u – 17u: Rondleiding in Mundo Antwerpen – Yara Helsen (VIBE)

Mundo Antwerpen, sinds 2019 de thuisbasis van Pixii en VIBE in Borgerhout, is een bio-ecologisch en passief kantorencentrum voor sociale en duurzame organisaties. Het gebouw, ontworpen door B-architecten, is een toonbeeld van bouwen met een positieve impact dankzij het doordachte materiaalgebruik. Yara Helsen van VIBE verzorgt de rondleiding vanuit de ervaring van de gebruiker.

Datum en locatie

Donderdag 10 oktober 2024
Mundo Antwerpen, Turnhoutsebaan 139 A, 2140 Antwerpen
Carpoolen?

Vormingsuren EPB-verslaggevers

Deze opleidingsdag levert EPB-verslaggevers voor 7u00 aan vrije vormingsuren op bij het VEKA.

Kostprijs (vrijgesteld van btw)

Basis: €339 - Volledige opleidingsreeks: €999
VIBE vzw / Pixii-leden: €259 - Volledige opleidingsreeks: €777
AiNB-leden: €300 - Volledige opleidingsreeks: €900

Dag 2: Bouwen met hergebruik van ruimtes en materialen [afgelopen]

Hergebruik van bouwmaterialen en gebruikmaken van bestaande gebouwen en ruimtes: het is een belangrijke strategie om de vraag naar nieuwe materialen te beperken en zo de negatieve impact van de bouwsector te verlagen. Zo geef je een site met karakter en kwaliteitsvolle materialen een tweede leven en krijgt je project bovendien meer identiteit. Leer tijdens deze dag bij van verschillende experten in hergebruik.

Programma

9u – 9u30: Ontvangst

9u30 – 9u45: Introductie: de positieve impact van hergebruik van ruimtes en materialen – Yara Helsen (VIBE)

Wat is hergebruik juist en op welke manieren kan je het toepassen in projecten? In dit korte overzicht krijg je van Yara Helsen van VIBE enkele basisprincipes over hergebruik om de dag mee te starten.

9u45 – 11u: Hergebruik van stalen raamprofielen aan de hand van Casestudies Atelier Kanal in Brussel en Technicum T4 in Gent - Stéphanie Mangé (Gevelinzicht)

Gevelinzicht ingenieur architecten maakt deel uit van de ontwerpteams als duurzaamheids- en bouwfysisch adviseur en technisch gevelontwerper. Met minimale ingrepen de bestaande infrastructuur herwaarderen in een fossielvrij concept is het uitgangspunt. Maximaal inzetten op hergebruik van materialen, een logisch gevolg dat verder gaat dan louter esthetische uitgangspunten en inherent duurzaam is. Aan de hand van dynamische simulaties wordt de klimaatbeheersing afgestemd op het gebruik en de comfortwensen.

11u – 11u15: Pauze

11u15 – 12u30: Hergebruik van materialen en herbestemming in kleine en middelgrote projecten – architect Nathalie De Leeuw

Brussels architecte Nathalie De Leeuw is een gepassioneerd voorloper van maximaal behoud van bestaande ruimtes en materialen. Tijdens deze sessie neemt ze je mee in haar ruime praktijkervaring met kleine en middelgrote projecten, ingebed in het circulaire gedachtegoed met een sterke focus op hergebruik van on- en off-site materialen.

12u30 – 13u30: Middagpauze

13u30 – 14u45: Recuperatie van materialen: technische aspecten en aandachtspunten bij nieuwbouw- en renovatieprojecten – Nikolaj De Meulder (Atelier Rofu)

Atelier rofu werkt aan romantisch functionele architectuur waar hergebruik, herbestemming en herwaardering centraal staan. Architect Nikolaj De Meulder leert je aan de hand van cases hoe zij op een duurzame en zorgvuldige manier omgaan met ruimte, materialen en arbeid en geeft je tips om hier zelf mee aan de slag te gaan.

14u45 – 15u30: Praktische tips & open gesprek met deelnemers – Yara Helsen (VIBE)

Kort reflecteren we op deze module: Waar vind je partners, tools en extra informatie om zelf aan de slag te gaan? Wat heb je nog nodig of wat houdt je tegen? We delen tips met elkaar en verwijzen door naar bestaande websites en brochures.

15u30 – 15u45: Pauze

15u45 – 16u45: Rondleiding in UR zone – Bruno Deraedt (BAST architects & engineers)

UR.zone in Gent is een regeneratief bedrijvencentrum waar je kan coworken, vergaderen of kantoorruimtes huren. ‘You are(UR)’ is een plek voor verbinding tussen mens en natuur. Hier kunnen mensen elkaar ontmoeten, versterken en met elkaar samenwerken aan een positieve toekomst voor onze planeet. Bruno Deraedt leidt ons rond in de bestaande gebouwen die gerestaureerd en gerenoveerd werden tot deze fijne werkplek. Hij laat zien hoe ze hergebruikte materialen hebben toegepast in dit project.

Datum en locatie

Donderdag 17 oktober 2024
UR.zone, De Pintelaan 347, 9000 Gent
Carpoolen?

Vormingsuren EPB-verslaggevers

Deze opleidingsdag levert EPB-verslaggevers voor 6u15 aan vrije vormingsuren op bij het VEKA.

Kostprijs (vrijgesteld van btw)

Basis: €339 - Volledige opleidingsreeks: €999
VIBE vzw / Pixii-leden: €259 - Volledige opleidingsreeks: €777
AiNB-leden: €300 - Volledige opleidingsreeks: €900

Dag 3: Biobased en natuurlijk bouwen [afgelopen]

Biobased bouwmaterialen hebben vanuit milieutechnisch en economisch perspectief een groot potentieel. Het zijn materialen gebaseerd op (nagroeibare) biomassa: planten, bomen of dieren. Ze kunnen afkomstig zijn uit reststromen van de landbouw, voedingssector, kledingindustrie of natuurbeheer. Ze kunnen fysisch, chemisch of biologisch behandeld zijn om te gebruiken als bouwmateriaal. Tijdens deze dag kom je van verschillende deskundigen meer te weten over hun eigenschappen, bouwmethodes en aandachtspunten bij toepassing.

Programma 

9u – 9u30: Ontvangst

9u30 – 9u45: Introductie: de positieve impact van biobased en natuurlijk bouwen – Jolien Paeleman (Pixii)

In veel gevallen zijn biobased materialen een goede keuze op weg naar een koolstofneutraal gebouw. In deze korte introductie schetst Jolien Paeleman, lesgever koolstofbewust bouwen bij Pixii, in grote lijnen het potentieel en de aandachtspunten van biobased bouwen.

9u45 – 11u: Biobased bouwmaterialen in jouw project, vandaag en in de (nabije) toekomst – (Camille Mommer, Natura Mater)

Hoe kiezen we de juiste bio- en geogebaseerde materialen voor een specifiek project? Er zijn verschillende criteria om rekening mee te houden: herkomst van grondstoffen, einde levensduur, invloed op gezondheid en milieu, ... maar ook kostprijs. Camille Mommer, co-founder van het Brusselse Natura Mater, geeft tips hoe je met je klant in gesprek gaat over de voor- en nadelen van verschillende duurzame materialen en welke invloed deze keuzes hebben op het budget. Ze sluit af met een ludieke "verkiezing" van nieuwe, innovatieve materialen op de markt.

11u – 11u15: Pauze

11u15 – 12u30: Detailleren met natuurlijke materialen: aandachtspunten bij ontwerp en uitvoering – Wim Huntjens (Vakgroep Strobouw)

Natuurlijke materialen kennen een lange geschiedenis, maar komen binnen de circulaire bouweconomie meer expliciet in beeld. Het gaat dan uiteraard niet enkel over hout, maar ook over snelle groeiers zoals stro en hennep. Materialen die biologisch afbreekbaar zijn sluiten bovendien volledig de kringloop en leveren als voedingsstoffen zelfs een positieve impact bij hun “levenseinde”. Hoewel deze materialen al een hele tijd meegaan, heersen nog veel twijfels over de kwaliteit ervan. Dat is voornamelijk te wijten aan het gebrek aan concrete kennis, goede praktijken en een kader voor de goede toepassing ervan. Architect Wim Huntjens bespreekt de toepassing van biologisch afbreekbare materialen en de richtlijnen in binnen- en buitenland aan de hand van onderzoek dat werd gevoerd binnen het Interreg project Bâti C2. Hij bespreekt de voordelen, uitdagingen en toont aandachtspunten aan de hand van voorbeelden en uitgewerkte bouwdetails.

12u30 – 13u30: Middagpauze

13u30 – 14u45: Bouwen en renoveren met hout: een aannemer aan het woord – Claire Dewispelaere en Ive Jacobs (Sidati)

“Een houten woning is een unieke beleving en staat borg voor een gezonde manier van wonen omdat er steeds een prettig woonklimaat heerst.” Dat is de visie van Sidati en projectcoördinatoren Claire Dewispelaere en Ive Jacobs. Vanuit de blik van de aannemer nemen ze je mee doorheen hun realisaties. Ze geven je praktische tips en aandachtspunten mee over bouwen met hout en tonen aan welke positieve impact hout kan hebben.

14u45 – 15u30: Praktische tips & open gesprek met deelnemers – Jolien Paeleman (Pixii)

Waar vind je partners, tools en extra informatie om zelf aan de slag te gaan? In deze korte sessie geeft Jolien je een overzicht dat je op weg kan helpen om vaker te kiezen voor biobased en natuurlijke materialen. In een afsluitend open gesprek wisselen we extra kennis en ervaringen met elkaar uit.

15u30 – 15u45: Pauze

15u45 – 16u45: Rondleiding in De Broeikas

Cohousing en co-workplek De Broeikas in Boutersem is een bio-ecologisch verbouwde vierkantshoeve waar resoluut gekozen is voor natuurlijke afwerkingen, wat het geheel een unieke en warme uitstraling geeft: stampleem, stro en kalkhennep zijn toegepast met respect voor de oorspronkelijke structuur van het geklasseerde gebouw. Je krijgt een rondleiding van één van de bewoners, die nauw betrokken was bij de uitvoering van het project.

Datum en locatie

Maandag 21 oktober 2024
De Broeikas, Klein-Heidestraat 28E, 3370 Boutersem
Carpoolen?

Vormingsuren EPB-verslaggevers

Deze opleidingsdag levert EPB-verslaggevers voor 5u45 aan vrije vormingsuren op bij het VEKA.

Kostprijs

Basis: €339 (excl. btw) - Volledige opleidingsreeks: €999 (excl. btw)
VIBE vzw / Pixii-leden: €259 (excl. btw) - Volledige opleidingsreeks: €777 (excl. btw)
AiNB-leden: €300 (excl. btw) - Volledige opleidingsreeks: €900 (excl. btw)

Dag 4: Praktische workshop bouwen met aarde, kalk en kalkhennep

Tijdens de laatste dag van onze reeks verdiepen we ons in de mogelijkheden van bouwen met aarde, kalk en kalkhennep. We bezoeken de site van BC materials in Brussel, waar we ons begeleid door materiaalexperten onderdompelen in een mix van theorie en praktische workshops, om voeling te krijgen met de materialen en hun specifieke toepassing.

Programma

9u00: Ontvangst

9u30 - 11u: Rondleiding productiesite en showroom BC materials

Een medewerker van BC materials leidt ons rond op de productiesite, waardoor je een goed overzicht krijgt van de gebruikte materialen. Je krijgt ook een stapsgewijze uiteenzetting van het productieproces, van ruwe grondstof tot bouwmateriaal.

11u - 12u30 Atelier A: workshop kalk en kalkhennep (Hilde Vanwildemeersch, Woonder)

Kalk is al duizenden jaren een constant en essentieel materiaal in bouwwerken, dat in de toekomst opnieuw een belangrijke rol kan vervullen binnen nieuwbouw en renovatie. In deze workshop gaan we aan de slag met enkele bouwmaterialen op basis van kalk: kalkhennep, kalei en kalkmortel.

12u30-13u30: Middagpauze

13u30-15u: Atelier B: workshop ongebakken aarde (BC materials)

Om voeling te krijgen met de materialen van deze site, creëren we onder begeleiding van een medewerker van BC Materials samples van leem en aangestampte aarde.

15u-16u: Lezing: eigenschappen van kalk en kalkhennep (Hilde Vanwildemeersch, Woonder)

Met kalkhennep kan je natuurlijk bouwen, maar het materiaal toont zijn uitzonderlijke kwaliteiten voornamelijk bij renovatie, zelfs van monumenten, met veel respect voor het oude gebouw. Hoe dan? Dat legt Hilde van Woonder je uit. We vertellen over kalk, over fysica van oude gebouwen en over comfort.

16u - 17u: Lezing: Ongebakken aarde als hedendaags bouwmateriaal (BC materials)

We sluiten af met een laatste presentatie door een medewerker van BC materials, waarin je meer te weten komt over de eigenschappen van kleiachtige bouwmaterialen. Bouwen met ongebakken aarde is een eeuwenoude techniek die we vandaag volop herontdekken: zowel historische voorbeelden als hedendaagse projecten komen aan bod.

Datum en locatie:

Maandag 4 november 2024
BC materials
Carpoolen?

Geen vormingsuren voor EPB-verslaggevers

Deze opleidingsdag komt niet in aanmerking voor vrije permanente vormingsuren bij het VEKA.

Kostprijs (vrijgesteld van btw)

Basis: €189 - Volledige opleidingsreeks: €999
VIBE vzw / Pixii-leden: €149 - Volledige opleidingsreeks: €777
AiNB-leden: €170 - Volledige opleidingsreeks: €900

Voor wie?

Architecten, ontwerpers, aannemers, ingenieurs, studiebureaus en geïnteresseerde particulieren.

Verlaag je deelnameprijs

Ledenvoordeel
Word vandaag nog lid van Pixii en/of VIBE en geniet niet alleen van een stevige korting op deze opleiding maar ook van tal van andere ledenvoordelen.

kmo-portefeuille
Geniet 20 tot 30% korting op de deelnameprijs via de kmo-portefeuille.

Premie vrije beroepen
Werkgevers of werknemers uit PC336 (vrije beroepen waaronder architecten) ontvangen via Liberform een premie van €60 per dag of €30 per halve dag opleiding.

Gratis voor leerkrachten bouw
Ben je leerkracht in een bouwschool? Dan kan je via onze partner Constructiv gratis aan deze opleiding deelnemen.

Inschrijven

Cursusvoorwaarden

Klik verder voor meer informatie over de cursusvoorwaarden.

Samenwerking

Deze opleiding is een samenwerking tussen VIBE vzw en Pixii.