“Met het klimaat valt niet te onderhandelen.”

Je bent nu 11 jaar voorzitter van Pixii’s raad van bestuur. Wat zijn de belangrijkste realisaties en waar liggen de uitdagingen?

Een van de mooiste realisaties is dat we op de EPB-regelgeving konden wegen. Die is in aanzienlijke mate beïnvloed door de passiefnormen. En we hebben natuurlijk de passiefbouw in Vlaanderen en België op de kaart gezet als genormeerde en gecertificeerde bouwwijze. Een mijlpaal.

Maar de performance gap en het rebound-effect lijken onderbelicht naast de welbekende uitdagingen op energetisch en technisch vlak. Hier zie je de menselijke factor spelen. Want al heb je strenge normen, controles, regelgeving en noem maar op, er is nog altijd de prestatiekloof tussen wat de cijfers en rekentools voorspiegelen en een reële vermindering in energiegebruik. In het rebound-effect zien we dat betere prestaties evenmin een garantie zijn op minder energiegebruik en dus minder uitstoot van CO2-equivalenten. Na renovaties worden vaak meer ruimtes in gebruik genomen of is de leefoppervlakte vergroot. Dat moet allemaal worden verwarmd, waardoor de netto energetische winst wegsmelt.

Piet Kerckhof, lid van onze raad van bestuur, pleit daarom al lang voor CO2-captatie, om zo CO2 uit de atmosfeer te halen. Maximaal inzetten op houtbouw - met hout als capterend materiaal gewonnen in duurzaam bosbeheer - speelt daarin een hoofdrol, maar er zijn nog tal van mogelijkheden om die CO2 vast te houden.

Naarmate we voorbij de bouwschil voor energieopwekking en -opslag naar het wijkniveau kijken, zal die verhouding en spanning tussen individueel gedrag en collectieve toepassingen almaar meer spelen. We gaan naar meer gedeelde systemen, denk aan warmtenetten, batterijopslag op wijkniveau, smart grids met elektrische voertuigen die energie teruggeven aan het net enzovoort. We staan voor een grote complexiteit en ik hoop dat er genoeg rekening wordt gehouden met menselijk gedrag. We moeten holistisch naar het volledige systeem durven kijken.

In oktober organiseerden we als onderzoekspartner mee het slotevenement van het NEPBC-project, dat aantoonde in welke richtingen EPC en EPB kunnen evolueren. Net in de periode werd het huidige EPC wat verstrengd en ligt de Vlaamse renovatieverplichting op tafel. Wat roept dat bij jou op?

In de industrie is er al jaren een duidelijke regelgeving en daar zie je nu al concrete resultaten. In de particuliere woningbouw en -renovatie blijft het rommelen in de marge. Neem de strengere EPC-certificatie of de verplichte woningrenovatie bij aankoop. Dat straalt toch geen ambitie uit? Bovendien subsidiëren we nog gascondensatieketels terwijl de heffingen op elektriciteit torenhoog zijn. Nou begrijp ik wel dat de politiek met duizend-en-één belangen rekening moet houden, maar met het klimaat valt niet te onderhandelen.