Sufficiency & nieuwe comfortcriteria voor gebouwen

Sebastian Clark Koth (TU Munich) conducts pioneering research around healthy discomfort, sufficiency and argues for a rethinking of our static indoor environments. In his studies, Koth introduces the concept of time-dependent conditioning of office spaces, by identifying energy- sufficient and potentially health promoting temperature profiles throughout the day. First results suggest a large discrepancy between the current subjective comfort standards and the objective measurement of human thermoregulatory responses. Through the adaptation of dynamic technical systems, the ongoing research attempts to showcase healthier, simpler and climate responsive environments.

We lijden aan obesitas op samenlevingsvlak. Zogenaamd comfort maakt ons ongezond en onproductief terwijl we steeds meer materialen en energie gebruiken. We hebben een mindshift nodig in hoe we de gebouwde omgeving ontwerpen en gebruiken; van close controlled incubators tot open ingerichte immersieve omgevingen.

Het huidige energiebeleid focust heel sterk op het verbeteren van energie-efficiëntie van gebouwen en gaat hierbij uit van een quasi uniform comfortniveau in het hele gebouw. Hierdoor wordt het gebouw herleid tot een object dat wordt geoptimaliseerd waarin de gebruiker eerder een passieve rol krijgt toebedeeld. In haar presentatie gaat professor Griet Verbeeck (UHasselt) dieper in op het concept sufficiency dat vanuit de noden van de gebruiker vertrekt, maar ook stil staat bij wat echt nodig is (what is enough?). Ze legt uit wat het fundamentele verschil is tussen ontwerpen voor sufficiency versus ontwerpen voor efficiency en geeft praktische tools mee om dit te integreren in het ruimtelijk ontwerp en in het ontwerpen van verwarmingspraktijken (wat verder gaat dan verwarmingssystemen).

Draagt meer controle over het binnenklimaat bij tot het comfort van ziekenhuispatiënten? Het ontwerp van een patiëntenkamer beïnvloedt de aanpassingsstrategieën die patiënten toepassen wanneer discomfort optreedt, of anders gezegd, hoe patiënten reageren om hun comfort te herstellen. Tegelijk wordt het energiegebruik beïnvloed door de toegepaste aanpassingsstrategieën. In haar doctoraat onderzocht ir. arch. Sara Willems de kloof tussen voorspeld en ervaren binnenklimaatcomfort en welke rol aanpassing hierin speelt aan de hand van twee casestudies met gemengde methoden. De inzichten in patiënten hun aanpassingsstrategieën inspireren om via nieuwe ontwerpstrategieën in zorgomgevingen meer comfort te bieden terwijl we het gebruik van de verwarming en verlichting reduceren.

The Slowheat interdisciplinary project intends to identify the potentials, levers and barriers to changes in heating practices. It relies on the idea that to sustain wellbeing, we have to heat our bodies, but not necessarily our homes. Slowheat therefore invites to a change in our relation to heat and our conception of comfort.

Over the past decades one believed in technology for providing comfort. However, those systems often don’t work as designed and users still complain about discomfort. In addition the International Energy Agency predicts that over the next decades the installation of air conditioning units will increase exponentially. For achieving a carbon neutral building stock one needs to re-calibrate comfort and it requires new strategies: architecture without air conditioning!

In dit afsluitend panelgesprek gaan de sprekers onder begeleiding van archipelago met elkaar in dialoog over de aangereikte thema's van deze studiedag.