“Wetgeving zal moeten evolueren om met z’n allen de shift naar circulair bouwen te kunnen maken”

Sara Bernar, Directeur der werken bij Van Laere, kan alles vertellen over waar ze tegenaan liepen en hoe ze – via een niet evidente weg het toch circulair gaan volbrengen.

We stellen Sara, spreker op het congres Circulair Real Estate 2022, vast enkele vragen over haar visie op circulair bouwen.

Volgend jaar wordt het ZIN-project opgeleverd. Dit moet wel een hele ‘journey’ zijn geweest. Kun je één belangrijk aspect noemen op circulair gebied dat je heeft verrast? Of één belangrijke ‘lesson learned’?

Vandaag inderdaad al een hele journey, al dient er nog wel een spannend stuk te komen richting de oplevering. De oplevering eind ‘23 geldt voor het deel voor de Vlaamse Overheid. In mei ‘24 volgt nog de oplevering van appartementen en tegen eind ‘24 de oplevering van het hotel.

De complexiteit van de C2C-certificering in het begin van het project heeft het hele team wat overvallen. We waren hier totaal niet mee bekend. We hebben ons gelukkig snel omringd door een specialist ter zake (Sustenuto) en dit is een heel goede beslissing geweest. We nemen deze les dan ook meteen mee voor volgende projecten indien de vraagstelling onvoldoende gekend is dat we ons goed laten omringen. En ondertussen hebben we hiervoor ook een draaiboek voor het volgende circulaire project.

De "vertraging" in het aankoopproces t.g.v. deze certificering hebben we ook wat onderschat, al is dit uiteindelijk wel goed gekomen. Dit zal ik verder toelichten tijdens het congres op 19 oktober.

Als je kijkt naar de samenwerking met andere partijen, wat zijn hier de ‘lesson learned’?

Het is erg belangrijk dat de expertise van de verschillende partners bij elkaar gelegd wordt. Zo heeft onze consultant een goede wisselwerking met de consultant van Befimmo (Zin in NOord) in deze, zijnde Drees&Sommer.

Wat hebben jullie helemaal opnieuw moeten uitvinden, oftewel wat was er nog niet en heb je moeten bedenken?

De marktconsultatie op zulke schaal in C2C was echt pionieren en de methodiek is hiervan ook gaandeweg verbeterd en verfijnd evenals het op punt zetten van de materialendatabase.

Waar ligt volgens jou de grootste uitdaging op het gebied van circulair bouwen in het algemeen?

Het echt herbruiken van de materialen op grote schaal zodat er minder materialen verbruikt zullen worden. En hiermee gepaard gaande, het maken van een shift naar andere en vernieuwde materialen die gebruik maken van de reeds aanwezige materialen. Vandaag zitten we nog meer in een "voorbereidende" fase waar veel materialen in kaart gebracht worden en met al een gedeeltelijk hergebruik.

Over welk probleem/obstakel wordt nog niet genoeg gesproken, maar is zeker belangrijk?

Nog veel meer dient gesproken te worden over de verhouding van de meest impacterende materialen, al wordt dit vandaag al wel aangehaald (circulaire beton). En niet te vergeten de wetgeving die mee dient te evolueren om de shift te maken (meer pro renovatie en hergebruik materialen en nieuwe materialen minder bevoordelen).

Welke 3 tips zou je je collega’s binnen de branche meegeven als zij zich willen verdiepen en/of ontwikkelen binnen de circulaire vastgoedmarkt?

Tracht in elke fase van het project vragen te stellen wat er circulair kan zijn en probeer ook steeds om erin enkele door te veren, denk in lifetime investeringen en niet enkel short term.

Hoe ziet volgens jou de toekomst van circulair bouwen eruit, over 5 jaar?

Accent op de materialen die gebruikt worden zal nog groter geworden zijn en er zal (hopelijk) door velen getracht worden om zo weinig mogelijk nieuwe materiaalbronnen aan te snijden

Hoe circulair ben je zelf?

Een viertal jaren geleden hebben wij als gezin alvast de knop omgedraaid naar een meer duurzaam leven, om te "consuminderen in stijl", zoals ik het graag noem. Om beter te leven zonder in te voeten aan kwaliteit. Op dat moment, en dan vooral om onszelf te motiveren, ben ik een blog gestart en zo kon ik in één keer anderen inspireren. Vandaag kunnen we zeggen dat we dit echt hebben ingebouwd in onze levensgewoontes en staat de blog op een lager pitje. Iedereen kan altijd terecht op mijn blog voor alledaagse tips, www.vicistan.home.blog.