"Vakmanschap in eigen beheer garandeert kwaliteit"

Zaakvoerder Jan Hermans getuigt over zijn passie voor klimaatbewust bouwen met natuurlijke materialen.

Hoe ben jij als ondernemer tot bio-ecologische houtskeletbouw gekomen?

JH: Al in mijn opleiding ingenieur bouwkunde was ik gepassioneerd door bouwen met natuurlijke materialen en duurzaamheid. Ik volgde na mijn studies ook nog een postgraduaat monumenten- en landschapszorg. En nog op de universiteitsbanken bouwde ik zelf mee aan een traditioneel houten vakwerkhuis, waarbij de muren werden voorzien van vlechtwerk en stroleem. Vanuit die achtergrond kreeg ik na een aantal jaren de leiding over een bedrijf dat zich toespitste op de restauratie van monumenten en historische eikenhouten vakwerkgebouwen.

In 2003 besloot ik om een eigen onderneming op te starten en als pionier de markt van de bio-ecologische houtskeletbouw open te breken. Voor nieuwe particuliere woningen is het de meeste gezonde en klimaatrobuuste bouwmethode. Zo bouwden we een van de eerste passiefhuizen in houtskelet in Vlaanderen.

Passiefbouw is een periode gesubsidieerd geweest. Heeft dat invloed gehad?

JH: De passiefbouwstandaard had veel impact zolang er subsidies waren voor gecertificeerde passiefbouw. Met het wegvallen van die subsidies in 2012 is de belangstelling van bouwers voor gecertificeerde passiefbouw ook verdwenen. Nu, een goede tien jaar later, zijn de EPB-eisen op veel punten gelijklopend met de passiefnorm. Maar certificatie of niet, onze woningen scoren beter dan standaard passiefwoningen, met een E-peil rond of onder het nulpunt. Bovendien zijn ze circulair qua materialen.

Is bio-ecologische houtskeletbouw gezonder dan gewone houtskeletbouw?

JH: Bij standaard houtskeletbouw worden soms nog traditionele materialen en methoden gebruikt die niet per se ecologisch zijn, maar het blijft een zeer milieuvriendelijke bouwmethode.

Bio-ecologische houtskeletbouw is gezonder omdat het duurzaamheid, gezondheid en milieuvriendelijkheid in het hele bouwproces combineert. Het houdt rekening met de levenscyclus van materialen, energie-efficiëntie en het creëren van gezonde binnenruimtes met een goede luchtkwaliteit. De bouwmaterialen zijn nagroeibaar, niet vervuilend en capteren CO2. De muren, daken en vloeren zijn dampopen uitgevoerd.

 Je hamert op vakmanschap en de kracht van een eigen team.

JH: Vakmanschap in eigen beheer garandeert kwaliteit. Ik vind het enerzijds belangrijk om de controle te houden bij de realisatie van een houtskeletwoning en anderzijds om onze klant een fijne bouwervaring te laten beleven. Die twee gaan hand in hand. Daarom zet ik heel hard in op eigen vakmanschap. Van het tekenwerk op kantoor en de prefabricage in eigen atelier tot de montage op de werf en de gevelafwerking. Ook de technische installatie van een geothermische warmtepomp, ventilatie en de verdere binnenafwerking behoren tot ons eigen takenpakket.

Meerdere taken in eigen beheer uitvoeren betekent een betere kwaliteitscontrole, planning en timing met minder coördinatieproblemen, grote flexibiliteit, vlottere communicatie met de opdrachtgever en architect ... We nemen ook een grotere verantwoordelijkheid voor het volledige bouwproces. Er blijven natuurlijk taken die we uitbesteden aan onze vertrouwde partners. Denk daarbij aan de elektrische installatie, vloerwerken, binnenschrijnwerk, enzovoorts. Ook de gespecialiseerde taken zoals boringen voor geothermische warmtepompen besteden we uit aan vaste partners die dezelfde kwaliteitsnormen hanteren.

Jullie leveren uniek maatwerk per woning. Hoe passen prefabricage en automatisering in dat verhaal?

JH: Het leveren van maatwerk is heel arbeidsintensief qua voorbereiding. Het is daarom belangrijk dat er in een vroeg stadium kan samengewerkt worden met de architecten. Veelal gebeurt daarom de voorbereiding in ‘bouwteam’. Onze tekenaars integreren dan het ontwerp en de stabiliteitsberekening in het uitvoeringsplan samen met een aantal standaarddetails, wat veel onnodig tekenwerk voorkomt en uiteindelijk kostenbesparend is voor de eindklant.

De prefabricage van alle muren gebeurt in onze eigen productiehal. Op de werf gebeurt dan enkel de montage van de verschillende bouwelementen. Dat betekent een enorme tijdswinst. Houtskeletbouw is synoniem voor grote tijdbesparing en efficiëntiewinst. Recent investeerden we nog in een nieuwe computergestuurde nagelbrug. Die kan herhaalbare precisie leveren bij het nagelen en schoonsnijden van wanden en muren, wat resulteert in minder bouwfouten en een hogere, uniforme bouwkwaliteit.

Je verwijst graag naar een recente realisatie van een rijwoning in Deurne. Wat maakt die bijzonder?

JH: In veel gevallen is een hernieuwbouw, dus na afbraak van een bestaand pand, veruit het meest interessant om te komen tot een energieneutrale en gezonde woning, zeker nu dat dat overal in Vlaanderen kan tegen een verlaagd btw-tarief van 6%. Voor Vincent en Charlotte bouwen we inderdaad een nieuwe stadswoning in Deurne die er komt na afbraak van twee oude tot op de draad versleten woningen. De tijd die we daarvoor nodig hebben is slechts 7 werkmaanden, wat overlast voor de buren erg beperkt. Het voorbereidend werk - in bouwteam met DAM-Architecten - is daarvoor wel een cruciale sleutel.

Heel bijzonder aan dit project is het gebruik van zeer veel bio-ecologische en circulaire materialen. Te beginnen met circulaire vloerisolatie gevolgd door grasisolatie in de binnenmuren en tussenvloeren, papiervlokken in de buitenmuren en platte daken, schapenwol rond de ramen, circulaire EPDM-dakbedekking, groendak enzovoorts. Maar de eye-catcher wordt de gevel met losmaakbare en dus circulaire ‘groen geglazuurde’ steenstrips!

Welke uitdagingen zie je voor de bouwwereld?

JH: De klassieke manier van werken met voorop de architect, gevolgd door een horde aannemers die blindelings de richtlijnen van de architect volgen is naar mijn mening achterhaald. Bouwen is geen evidentie meer. Er zal van bij de start van een project nauwer moeten samengewerkt worden door een tandem architect/ingenieur/aannemer - noem het een bouwteam - die ontwerp, technische haalbaarheid en budgettering nauw opvolgt.

We moeten ook evolueren, en liefst zo snel mogelijk, naar koolstofneutraal bouwen. Gezonde woningen in de brede zin van het woord zijn gezond en fijn om in te wonen, zijn energieneutraal na de bouw ervan, maar zijn dat ook nog vóór de eerste ‘steen’ gelegd is. Bouwmaterialen mogen bij de productie ervan geen CO2-bom zijn zoals bij veel klassieke bouwmaterialen nu wel het geval is. Bouwmaterialen moeten eerder CO2-opslagvaten zijn, en dan komen we automatisch terecht bij nagroeibare bio-ecologische materialen die eeuwig CO2 zullen opslaan en vasthouden. Indien we die materialen dan circulair inzetbaar maken zijn we op weg naar ‘de ideale bouwwereld’.