Sufficiency als inspiratiebron voor passiefbouw

Al meer dan twintig jaar hamert Pixii / Passiefhuis-Platform erop dat bouwen of renoveren volgens de passiefnorm meer comfort biedt dan andere bouwmethodes. Er is niet alleen de behaaglijke warmte door het dikke isolatiepak en de luchtdichte bouwschil. Een ventilatiesysteem met warmteterugwinning zorgt continu voor frisse, gefilterde lucht. De driedubbele beglazing in tochtvrije frames houdt bovendien storende geluiden buiten. En er is de passieve zonwering die in de zomermaanden het passiefgebouw aangenaam koel houdt.

Mensen die voor het eerst een passiefgebouw bezoeken, zijn dikwijls verrast door het aangename binnenklimaat, de stilte en de frisse lucht.

Al dat comfort krijg je met een minimaal energiegebruik van ten hoogste 15 kilowattuur per vierkante meter. Ter herinnering: de actuele renovatieplicht bij aankoop van een woning schrijft EPC-label D voor. Dat komt neer op minder dan 400 kWh per vierkante meter, een EPC A-label staat nog altijd voor 100 KWh per vierkante meter per jaar. Met een energiepositief passiefgebouw kan het nog veel beter en produceren we meer energie dan we verbruiken met het gebouw. Comfort en radicale verlaging van energiegebruik gaan perfect samen.

Bovendien is passiefbouw en -renovatie in combinatie met koolstofneutraliteit de zekerste weg naar de klimaatdoelen van 2050. Zelfs al zijn de methodieken en rekenmodellen om koolstofneutraliteit te bepalen nog in ontwikkeling, we mogen er zeker van zijn dat er internationale standaarden uit de bus zullen komen.

Ook voor sufficiency is kwantificeerbaarheid belangrijk. Comfort, vastgelegd in comfortcriteria, is gedefinieerd in normen en richtlijnen. Maar zijn de huidige comfortcriteria nog relevant, zijn ze niet te streng? Meten we wel de juiste dingen? Wat is genoeg? Denk aan het reboundeffect. In de gebouwde omgeving blijft het energiegebruik voor verwarming en koeling stijgen, terwijl we toch meer en meer investeren in isolatie en performante installaties.

Comfortcriteria hebben veel invloed op zowel de energieconsumptie van gebouwen als op de initiële investeringskost. Gaan we, als we die comfortcriteria herdenken en sufficiency meer op de voorgrond brengen, aan comfort inboeten? Neen. Momenteel gaat veel energie verloren aan verwarmen en koelen van volumes die dat niet nodig hebben, maar omdat normen dat voorschrijven. Nog meer energie gaat verloren aan de technische installaties die dat moeten realiseren, niet alleen om ze te doen draaien - operationele carbon -, maar vooral ook om deze technische installaties te produceren en de grondstoffen ervan te ontginnen. Sufficiency en het herdefiniëren van comfort bieden een enorm potentieel om de CO2-uitstoot te reduceren.

In ons werkveld worden we verplicht om holistisch te kijken. Gebouwen zijn elementen in de gebouwde omgeving, een complexe realiteit die verandert en leeft. Het gaat niet alleen om materialen, technieken, constructies enzovoorts. Het gaat eveneens om de mensen en hun gezondheid en welzijn, factoren waarop de omgeving een grote invloed heeft. Last but not least moet ook de natuur meer ruimte krijgen om te regenereren, met oog voor biodiversiteit.

We kijken naar systemen waarin heel veel complexe interacties optreden en de prioriteiten van diverse belanghebbenden dikwijls ver uit elkaar zullen liggen. Uitdagingen in overvloed dus, maar er is één zekerheid: het verminderen en ten slotte volledig neutraliseren van fossiele uitstoot komt iedereen ten goede, de hele planeet. Sufficiency kan daar een enorme impact in hebben en hoort een inspiratiebron te zijn voor de passiefbouwwereld.

Online lezingen rond sufficiency en nieuwe comfortcriteria voor gebouwen

Voor wie er niet bij kon zijn biedt Pixii de lezingen nu ook tijdelijk als online opleiding aan.

©2023 Pixii - Het algemeen auteursrecht is van toepassing op bovenstaand materiaal. Gelieve ons te contacteren indien je onderstaand materiaal wil overnemen buiten de gebruikelijke citatie met bronvermelding.