Renovatiemasterplan is beter en goedkoper renoveren

Wil je een deel, bijvoorbeeld enkel de ramen, of het hele gebouw onder handen nemen? Wens je in het laatste geval alles in één keer uit te voeren (een integrale renovatie) dan wel stap voor stap (een gefaseerde renovatie) en kies je hierbij voor slopen of renoveren?

De beslissingsboom voor renovatie helpt jou hierbij. Wat je uiteindelijk beslist hangt af van de dringendheid van de werken, of je er tijdens de werken blijft wonen, de levensduur en de waarde van de te renoveren componenten of van het gebouw in zijn geheel, en uiteraard het beschikbare budget en tijd. Wanneer door een storm een dak zwaar is beschadigd, of wanneer een verwarmingsketel niet meer kan worden hersteld, dringt een urgente renovatie op componentniveau zich op.

De hamvraag is: welke van bovenstaande keuzes is optimaal en wat zijn de specifieke aandachtspunten bij renovatie op component- of gebouwniveau? Hiervoor bespreken we kort hun onderling verband.

It’s all connected…

Wat de renovatie van een gebouw zo specifiek maakt, is dat elk onderdeel op directe of indirecte manier met heel wat andere delen van het gebouw verbonden is. “De muren raken de vloer, de ramen en het dak, maar zijn ook indirect verbonden met de verwarmingsketel via de hoeveelheid aanwezige isolatie, en met de ventilatie via hun luchtdichtheid. Bovendien is het belangrijk dat niet enkel wordt gekeken naar de huidige renovaties, maar ook naar die in de toekomst”, zegt senior expert en ingenieur-architect Wouter Hilderson (Pixii).

Dit illustreren we met een voorbeeldje van een raam dat moet vervangen worden. Dit raam heeft directe verbanden met de latei, de dorpel en de dagkanten. “Bij elk van die knopen moet je vervolgens zorgen voor een goede water-, wind- en luchtdichting, een koudebrugarme bouwknoop en een goede akoestische isolatie. Je moet ook nu al beslissen hoe nadien de gevelisolatie zal aansluiten op de reeds geplaatste ramen, of hoe eventueel de ramen opnieuw vervangen zullen kunnen worden.”

En dan zijn er de indirecte verbanden. “Wanneer je enkel glas verwijdert, verdwijnt het koudste oppervlak van de woning. Erg interessant voor het comfort en voor de energiefactuur, maar wat met het vocht dat vroeger zonder probleem op de beglazing condenseerde? Dat zal nu mogelijk elders condenseren.” Bijvoorbeeld op de betonnen latei boven het raam, met schimmelvorming tot gevolg. Om dit te voorkomen, kan je twee zaken doen: de betonnen balk isoleren of de relatieve vochtigheid binnen onder controle houden. En dat wil zeggen: zorg voor een goede, gecontroleerde ventilatie. Er zijn tal van systemen op de markt die al dan niet vraaggestuurd continu ventileren… en dus moet je, opnieuw, kiezen.

Beslissingsboom van fundamentele keuzes:

Conclusies

Slopen en vernieuwbouw, dat is puur technisch de ideale oplossing, want alle directe en indirecte verbanden worden op hetzelfde moment opgelost. Deze aanpak is echter bijzonder ingrijpend, vraagt een grote investering, en is niet altijd mogelijk of toegelaten.

Bij een integrale renovatie worden (bijna) alle maatregelen samen uitgevoerd en kunnen de directe en indirecte verbanden dus in grote mate worden opgelost. Budgettair is de impact meestal vergelijkbaar met vernieuwbouw.

De grootste uitdaging ligt in de gefaseerde renovatie, want hier moet je op z’n minst goed weten hoe de componenten – zowel diegene die je vandaag als in de toekomst wil renoveren – elkaar beïnvloeden. De oplossing? Een masterplan! Dit zorgt voor extra werk en extra kosten, maar maakt het totale renovatietraject zoveel eenvoudiger en goedkoper! Zomaar werken uitvoeren is als op reis vertrekken zonder bestemming. Dat leidt ongetwijfeld tot spannende avonturen, maar is minder interessant als je op een welbepaalde eindbestemming wil geraken. Een masterplan, dat is pas een veilige thuishaven…